Biskupi uczestniczący w 369. zebraniu plenarnym Konferencji Episkopatu Polski wybrali nowego rzecznika prasowego. Został nim ks. prof. Paweł Rytel-Adrianik, kapłan z diecezji drohiczyńskiej, doktor nauk biblijnych i archeologii (Rzym-Jerozolima) oraz doktor nauk orientalnych w zakresie hebraistyki i judaistyki (Oxford), teolog i publicysta.
Nowy rzecznik prasowy przedstawił się dziennikarzom podczas pierwsze swojej konferencji:
„Jeżeli miałbym użyć trzech słów, żeby określić siebie, to byłoby: jestem księdzem katolickim. To, że jest się księdzem katolickim, czyli Kościoła powszechnego, pokazuje, że jest się częścią wielkiej wspólnoty Kościoła na świecie. Z tego wynika że jesteśmy w rodzinie, a w rodzinie mówi się szczerze".
Przytoczył też słowa jednego z hierarchów: "Musimy uczyć się przekazu Ewangelii w 140 znakach, bo tyle mieści Twitter".
Nie będąc zobligowana do takiej oszczędności słów, podam więcej informacji o nowym rzeczniku.
Ks. Paweł Rytel-Adrianik ma 38 lat, pochodzi z miejscowości Rytele Święckie w gminie Kosów Lacki, parafia Prostyń. Jest synem Mariana i Wandy z domu Rytel, urodził się 9 sierpnia 1976 roku w Sokołowie Podlaskim. Edukację rozpoczął w Szkole Podstawowej w Rytelach Święckich. O swoim dzieciństwie tak mówi:
„Muszę się przyznać, że byłem przeciętnym uczniem w wiejskiej szkole podstawowej. Nigdy nie otrzymałem świadectwa z czerwonym paskiem. Miałem jednak bardzo dobrych wychowawców i nauczycieli. Ponadto rodzice od zawsze byli przykładem wiary, zaufania Panu Bogu i wytężonej pracy. Trochę późno wziąłem przykład z rodziców, bo dopiero od matury zacząłem przykładać się bardziej do nauki.”
W 1995 r. zdał egzamin dojrzałości w Liceum Ogólnokształcącym im. A. Mickiewicza w Węgrowie i wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Drohiczynie. 16 czerwca 2000 roku otrzymał święcenia diakonatu, a rok później, 16 czerwca 2001 roku w Siemiatyczach przyjął z rąk bp. Antoniego Dydycza święcenia kapłańskie.
Po ukończeniu seminarium został skierowany do pracy w miejscowości Ostrożany, gdzie w latach 2001-2003 był wikariuszem parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny oraz katechetą w miejscowym Zespole Szkół Rolniczych im. Wincentego Witosa. Dodatkowo, w latach 2002 -2003 był kapelanem Nadbużańskiego Hufca Związku Harcerstwa Polskiego (Hufiec Siemiatycze).
Od 2003 roku studiował we Włoszech, Wielkiej Brytanii i Ziemi Świętej. Odbył studia z zakresu:
- teologii biblijnej na Pontificia Università della Santa Croce (pol. Papieskim Uniwersytecie Świętego Krzyża) w Rzymie
- nauk biblijnych i archeologii na Studium Biblicum Franciscanum (pol. Franciszkańskie Studium Biblijne – Wydział Nauk Biblijnych i Archeologii Papieskiego Ateneum Antonianum) w Rzymie,
- Biblii i archeologii w École biblique et archéologique française de Jérusalem (Szkoła Biblijna w Jerozolimie),
- nauk orientalnych (biblistyka) na Uniwersytecie w Oxfordzie,
- języka hebrajskiego w Milah - Jerusalem Institute for Education w Jerozolimie, w Hebrew Union College w Jerozolimie, oraz na Uniwersytecie Hebrajskim (Hebrew University) w Jerozolimie.
W swojej pracy duszpasterskiej i naukowej posługuje się 16 językami obcymi (języki nowożytne – angielski, włoski, hebrajski, hiszpański, francuski, niemiecki, rosyjski, białoruski, jidysz; języki starożytne – łaciński, hebrajski, grecki, aramejski, akkadyjski, syryjski, ugarycki).
Obecnie jest wykładowcą na Papieskim Uniwersytecie Świętego Krzyża w Rzymie, a także w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu oraz w Wyższym Seminarium Duchownym w Drohiczynie. Współpracuje z mediami katolickimi, takimi jak Katolickie Radio Podlasie, Tygodnik „Niedziela”, „Nasz Dziennik”, Katolicka Agencja Informacyjna, Radio Maryja, Telewizja Trwam i Radio Watykańskie. Jest twórcą wydawnictwa Biblioteka Drohiczyńska.
O swoich publikacjach naukowych ks. prof. Paweł Rytel-Adrianik mówi:
Pierwsza książka, opublikowana w 2010 r., nosi tytuł „Sanktuarium i parafia Trójcy Przenajświętszej i św. Anny w Prostyni”. Powstała na bazie pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem ks. inf. Eugeniusza Borowskiego. W trakcie przygotowania do druku rozrosła się do prawie 1000 stron, a to dlatego, że dzieje sanktuarium i parafii w Prostyni są takie bogate.
W kolejnym roku została wydana druga książka - „Dam im imię na wieki. Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów”. Powstała ona we współpracy z dr Edwardem Kopówką, kierownikiem Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince. Spotkała się ona z wielkim zainteresowaniem tak ze strony polskiej, jak i żydowskiej.
Kolejna książka to część doktoratu „From the Bread of Angels to the Food of Immortality. Manna in Wis 16: 20-23; 19: 21” („Od chleba aniołów do pokarmu nieśmiertelności”. Księga Mądrości 16:20-23; 19:21).
[…]
Może w tym miejscu zatrzymam się nad książką pt. „Dam im imię na wieki”. Publikacja ta wpisuje się w moje życie osobiste, ponieważ mój dziadzio Stanisław ocalał jako więzień Treblinki. Uciekł po ośmiu miesiącach niewolniczej pracy. Ja zaś zawsze chciałem poznać bliżej ten temat. W publikacji są informacje na temat Polaków ratujących Żydów z okolicznych powiatów: bialskiego, bielskiego, garwolińskiego, łomżyńskiego, łosickiego, łukowskiego, mińskiego, ostrowskiego, parczewskiego, radzyńskiego, siedleckiego, siemiatyckiego, sokołowskiego, węgrowskiego, wysokomazowieckiego. Wiadomo powszechnie, że w okresie II wojny światowej były blaski i cienie w relacjach z ludnością żydowską. Często mówi się o cieniach, a jest tendencja zapominania o blaskach. Ta zaś książka zawiera relacje i świadectwa dotyczące ponad 1000 osób, którzy z narażeniem życia ratowały Żydów. Z tego grona ok. 310 osób zamordowano, głównie za pomoc Żydom (w tym 18 księży katolickich), ponad 335 osób odznaczono najwyższym izraelskim medalem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata i są dokumenty o ponad 450 osobach, które narażając swoje życie i życie swych rodzin, niosły efektywną pomoc. W książce jest zawartych ponad 1000 nazwisk Żydów i ponad 1000 nazwisk Polaków, które łatwo odnaleźć, dzięki indeksowi osobowemu na końcu publikacji. Dla mnie osobiście było zaskoczeniem, że tylko z powiatu sokołowsko-węgrowskiego, jaki istniał podczas wojny, jest dotąd ponad 100 osób odznaczono medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” za bezinteresowną pomoc dla ludności żydowskiej, a 44 osoby z tego powiatu zostały za taką pomoc zamordowane. W zamierzeniu książka ma nie tylko poszerzać wiedzę, ale też przyczynić się do oddania hołdu Męczennikom i Bohaterom, tak Żydom, którzy niewinnie zginęli, jak i Polakom, którzy z narażeniem życia ich ratowali. Publikacja stała się swoistą Encyklopedią Treblinki.
[…]Kiedyś w Tel Awiwie byłem na corocznym spotkaniu Żydów z Siemiatycz. Zapalono sześć świec na znak pamięci o sześciu milionach ofiar Zagłady i poproszono, abym powiedział o książce pt. „Dam im imię na wieki (Iz 56, 5). Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów”. Opowiadałem o tym, co słyszałem od swojego dziadzia Stanisława, wspomniałem, że ok. 100 osób z sąsiedztwa obozów w Treblince odznaczono medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, oraz o tym, że 44 osoby zostały za taką pomoc zamordowane. Wspomniałem również o księżach ratujących Żydów. Wtedy Chana Broder ze wspólnoty Żydów Siemiatyckich ze wzruszeniem powiedziała, że razem ze swoją rodziną została uratowana przez księdza. Rodzina Kryńskich, która ich przetrzymywała, była już na granicy wytrzymałości ze względu na grożącą śmierć. Wtedy zapytali się ks. Jana Audera z Ostrożan, co robić dalej. Pani Kryńska usłyszała wtedy, że to są niewinni ludzie i „Jak możesz, to ich jeszcze przetrzymaj”. Będąc wikariuszem parafii Ostrożany nie wiedziałem o zasługach ks. Jana Audera. W wyniku dalszych badań źródeł napisanych w języku jidysz okazało się, że zwołał on parafian do kościoła i prosił, aby kto może, pomagał ludności żydowskiej, a kto nie może, aby nie przeszkadzał. Jest takie wyznanie Hindy Seroszko w Księdze Pamięci Drohiczyna. Dodam jeszcze, że na terenie parafii Ostrożany, a dokładniej w Smarklicach, był ukrywany Beniamin Blustein, który jest obecnie bardzo bliską rodziną premiera Izraela Beniamina Netanjahu.
Od 2012 roku ks. Paweł Rytel-Adrianik zajmuje się dokumentowaniem nazwisk ofiar, a także osób pomagających i ratujących Żydów w czasie II wojny światowej. W latach 2012-2013 prowadził projekt badawczy Priests for Jews (Księża dla Żydów). W kolejnych latach, 2013-2014 kierował projektem Nuns for Jews (Siostry zakonne dla Żydów). Od 2013 r. jest koordynator badań związanych z Kaplicą Pamięci w Toruniu , a od 2014 r. kierownik projektu Catholics for Jews (Katolicy dla Żydów).
Ks. Paweł Rytel-Adrianik scharakteryzował projekt badawczy „Księża dla Żydów”:
Projekt powstał dzięki wsparciu bp. Antoniego Dydycza, ordynariusza diecezji drohiczyńskiej, „następczyni” diecezji pińskiej, w której najwięcej kapłanów zginęło za pomoc ludności żydowskiej. Jest on realizowany we współpracy z Katolickim Stowarzyszeniem Młodzieży Diecezji Drohiczyńskiej, Podkomisją Episkopatu USA ds. Pomocy Kościołowi Katolickiemu w Europie Środkowej i Wschodniej, Drohiczyńskim Towarzystwem Naukowym. Spontanicznie rodzi się pytanie, dlaczego realizacja takiego projektu? Gdyby ktoś teraz zapytał: „Czy księża pomagali Żydom podczas wojny?”, zapewne odpowiedź byłaby twierdząca. Jednak gdyby padła prośba: „Proszę podać kilka nazwisk lub miejscowości”, można spodziewać się ciszy. Nie ma się jednak czemu dziwić, ponieważ jest to temat właściwie nieznany, bo do tej pory nie ma monografii naukowej na ten temat. Projekt „Księża dla Żydów” wypełnia tę lukę.
[…]Ponad 1300 duchownych zaangażowanych było w ratowanie Żydów od Zagłady. Za to zamordowano ok. 30 kapłanów. W ramach projektu „Księża dla Żydów” zebrano materiały na temat 600 księży diecezjalnych zaangażowanych w pomoc Żydom. Ponadto osoby wyznania mojżeszowego były ukrywane w ponad 70 klasztorach męskich. Tutaj narażało swe życie kolejnych ok. 700 księży i braci zakonnych. Jeśli zaś chodzi o medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, wielu kapłanów zostało zgłoszonych w ostatnich latach i można się spodziewać, że zostaną odznaczeni. Warto też wiedzieć, iż dotąd ok. 500 księży i sióstr zakonnych z Europy odznaczono medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, co stanowi bardzo wysoki procent wśród wszystkich uhonorowanych tym tytułem. Mój zaś pobyt w Jerozolimie ułatwia korzystanie z relacji uratowanych Żydów, które zgromadzone są w zasobach Yad Vashem oraz innych archiwach. Poza tym mój brat Artur nawiązuje kontakt z osobami w Polsce, które mają informacje na ten temat. Chcemy bowiem łączyć świadectwa z różnych źródeł. Mamy nadzieję, że w, 2014 r. jako podsumowanie projektu powstanie encyklopedia „Księża dla Żydów”. Dodam też, że gromadzimy również informacje na temat Polaków z całej Polski, którzy udzielali w czasie II wojny pomocy ludności żydowskiej. Nazwiska tych osób – po weryfikacji – zostaną wyryte w dolnej kaplicy budowanego w Toruniu kościoła pw. Maryi Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i bł. Jana Pawła II. Kto by wiedział o takich osobach, bardzo jest proszony o złożenie relacji pod numerem telefonu 609-498-523.
Trzy miesiące temu, podczas uroczystości w Sheldonian Theatre w Oxfordzie ks. Paweł Rytel-Arianik otrzymał dyplom doktora nauk orientalnych w zakresie judaistyki i hebraistyki Uniwersytetu w Oxfordzie. Przebieg uroczystości zrelacjonował ks. Dariusz Parczewski na stronie internetowej diecezji drohiczyńskiej:
[…] W odróżnieniu do innych uniwersytetów, sama obrona pracy doktorskiej odbywa się za zamkniętymi drzwiami w obecności dwóch specjalistów z danej dziedziny. Dopiero po ok. roku jest obrzęd tzw. „graduacji”, czyli nadanie stopnia naukowego absolwentom uniwersytetu w Oxfordzie. […] Uroczystość rozpoczyna się punktualnie o 14.30. […] Najpierw wykład prorektora o Uniwersytecie, budynku, w którym się znajdujemy, nauce. Następnie Kanclerz odczytuję nazwiska studentów, którym dziś zostaną wręczone dyplomy. Zaczyna od doktoratów, a kończy na licencjatach. Wśród nazwisk doktorów pojawia się nazwisko ks. Pawła Rytela - Andrianika - polskiego kapłana z diecezji drohiczyńskiej. […] Uniwersytet w Oxfordzie ma swój specjalny rytuał, niezmienny przez setki lat swojej działalności. Dwoma najważniejszymi elementami tego rytu graduacji jest język łaciński i postać Jezusa Chrystusa. Nadanie stopni naukowych jest po łacinie i w imię Jezusa Chrystusa - naszego Pana i Zbawiciela. Prorektor błogosławi absolwentów słowami: In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti.
Słowa Benedykta XVI-go, że wiara i nauka, to „dwa skrzydła, które unoszą człowieka do Boga” na Oxfordzkim Uniwersytecie stają się rzeczywistością. […]
http://www.drohiczynska.pl/documents/news/2015-06-09_ksap_rzecznik_rytel.pdf
http://www.wiescisokolowskie.pl/znani-nieznani-stadwywiad-z-ks-dr-pawlem-rytel%E2%80%93-andrianikiem,02E5P5IuO1RhzNZKQDtf9ySu9ut3mdKB28x2v2XuxPQj8O0I82.html
http://www.niedziela.pl/artykul/117442/nd/Z-Polski-do-Oksfordu
http://www.drohiczynska.pl/?action=news&id=2339
http://www.naszdziennik.pl/polska-kraj/131663,kaplica-pamieci-o-sprawiedliwych.html
http://www.parafiaprostyn.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=714:nasz-parafianin-ks-pawe-rytel-andrianik-doktorem-oxfordu&catid=6:wiadomoci
